کاربرد چسب کاشی در ساختمان
چسب کاشی یک ماده شیمیایی است که برای چسباندن و محکم کردن کاشی در محل مورد نظر آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. چسب کاشی یک متریال نسبتاً مدرن است و استفاده از آن نسبت به ملات‌های سیمانی که قبلاً مورد استفاده قرار می‌گرفت بسیار راحت‌تر است. چسب کاشی انواع متنوعی دارد که بر اساس نوع کاربرد چسب کاشی در ساختمان می‌توان از هر نوعی از آن استفاده نمود. برای انتخاب چسب کاشی مناسب چند پارامتر باید بررسی شوند به‌عنوان مثال قدرت چسبندگی، قدرت اتصالات، مقاومت چسب و طول عمر آن. چسب کاشی نسبت به ملات سیمان ظاهر زیباتری دارد و حتی می‌توان برای چسباندن دو کاشی روی هم نیز از آن استفاده نمود. ما در این مقاله می‌خواهیم با چسب کاشی بیشتر آشنا شویم و درمورد کاربرد چسب کاشی در ساختمان اطلاعات بدست آوریم و انواع و کاربرهای مختلف آن را برشمریم.
معرفی چسب کاشی
در گذشته برای چسباندن کاشی و سرامیک به سطوح و دیوار از ملاتی شامل سیمان، ماسه و خورده سنگ استفاده می‌شد. استفاده از این ملات دارای معایبی بود که عارت بودند از دشواری و سختی نصب، هزینه بالا و زمان طولانی نصب. پس از وارد شدن چسب کاشی به بازار و مشاهده کاربرد چسب کاشی در ساختمان، استفاده از ملات تقریباً منسوخ شد. چسب کاشی از ماسه ریز، سیمان پورتلند غیرآلی و مواد چسبی تشکیل می‌شود و در واقع ترکیبی از مواد شیمیایی و معدنی است. ترکیب این مواد موجب نصب سریع و آسان کاشی و سرامیک در سطوح می‌شود و قدرت چسبندگی آن نیز بسیار خوب است. همین موارد باعث شده‌اند تا کاربرد چسب کاشی در ساختمان مورد توجه قرار گیرد.
چرا چسب کاشی مهم است؟
زمان چسبیدن بهینه چسب کاشی باعث می‌شود کاشی‌ها به‌راحتی در مدت زمان مشخصی تنظیم شوند. کاشی‌ها در یک ردیف قرار می‌گیرند و ظاهر نهایی زیبایی را به کار می‌دهد. استفاده از چسب کاشی با ماله شیاردار باعث پخش کامل پشت کاشی‌ها می‌شود و بسیاری از مشکلات مانند کاشی‌های شکسته را کاهش می‌دهد. در گوشه، آب نشت می‌کند و لکه یا گل می‌کند. تماس کامل چسب روی پشت و بستر کاشی، استحکام چسبندگی قوی و کاشی‌کاری طولانی مدت را ایجاد می‌کند.
مخلوط سیمان برای نصب کاشی به چیزهای مختلفی نیاز دارد که باید در یک نسبت کامل باشند. این کار خیلی آسان نیست و همچنین زمان زیادی می‌برد. اما کاربرد چسب کاشی در ساختمان که آن را مخصوص این کار ساخته است کاملا راحت است. همه چیزهایی که باید مخلوط شوند، قبلاً در کیسه مخلوط می‌شوند. این باعث صرفه‌جویی زیادی در زمان و انرژی می‌شود.
کاشی‌کاری با استفاده از چسب کاشی با ماله شیاردار به مواد کمتری نیاز دارد. لایه چسب بسیار نازک‌تر از مخلوط ماسه و سیمان است و این منجر به بار سبک‌تری برای سازه ساختمان می‌شود. چسب کاشی با کیفیت خوب، پودری بر پایه سیمان است که به‌راحتی اعمال می‌شود و نیازی به پخت ندارد. این کار نیاز به پخت را برطرف می‌کند و در زمان کاشی‌کاری صرفه‌جویی می‌کند.
در استفاده از ملات از آنجایی که دانه‌های سیمان بسیار بزرگ هستند، پخش یکنواخت آن کار را سخت می‌کند. به همین دلیل اغلب فضای توخالی در زیر کاشی باقی می‌ماند که وقتی روی آن قدم می‌گذارید صدای عجیبی ایجاد می‌کند. اما این صدا تنها مشکل نیست. به‌دلیل فضای توخالی، اگر مبلمان سنگین یا چیز دیگری روی آن گذاشته شود، کاشی به‌راحتی می‌شکند. از طرف دیگر چسب کاشی بسیار ظریف است و به‌راحتی می‌توان آن را به‌طور یکنواخت گذاشت.
چسب‌های کاشی با توجه به کاربردهای خاصی مانند کاشی‌کاری، موزاییک شیشه‌ای، گرانیتوی سایز بزرگ (از 60 در 60 سانتی‌متر) برای کاشی، کاشی بر روی بسترهای صیقلی، روی سیستم دیوار خشک، روی کاشی‌های موجود بدون برداشتن آن‌ها، فرموله می‌شوند و کاربرد چسب کاشی در ساختمان در محل‌هایی مانند نمای بیرونی، مناطق پارکینگ، مناطق صنعتی، در استخرهای شنا و بسیاری مکان‌های دیگر است.
چرا به چسب کاشی نیاز داریم؟
چسب کاشی برتری زیادی نسبت به سایر مصالح و متریال‌هایی که در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند دارد. در این بخش چند مورد از مهمترین ویژگی‌ها و مزیت‌های کاربرد چسب کاشی در ساختمان را بر می‌شمریم.
- قدرت چسبندگی چسب کاشی بالا است و استحکام خوبی به کار می‌دهد. حتی می‌توان با کمک آن کاشی جدید را روی کاشی‌های قدیمی چسباند. این ویژگی باعث می‌شود که در بازسازی ساختمان‌های قدیمی کاربرد چسب کاشی بسیار مورد توجه قرار گیرد.
- این ماده ضد آب است و پس از استفاده و خشک شدن نفوذ رطوبت و آب در آن تقریباً غیرممکن است. به همین علت در کاشی‌کاری سرویس بهداشتی و حمام و آشپزخانه گزینه بسیار مناسبی است.
- مقدار کمی از چسب کاشی، قدرت چسبندگی بالایی دارد. بنابراین نسبت به ملات سیمانی مقدار کمتری از آن برای کاشی‌کاری کافی است. در نتیجه استفاده از آن مقرون‌به‌صرفه است.
- ارتفاع چسب کاشی نسبت به ملات سیمانی کمتر است به همین علت شکیل‌تر است و فضای کاری مرتب‌تر خواهد بود و زیبایی بیشتری نیز به محیط می‌بخشد.
- پس از خشک شدن مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه دارد و قدرت استحکام آن بالا است.
- نصب آن ساده است و افراد مبتدی نیز می‌توانند به‌طور قابل قبولی کار نصب کاشی با چسب را انجام دهند.
- مقاومت دمایی بالایی دارد و پس از گذشت 24 ساعت از نصب، دمای بین 30- و 120 درجه سانتی‌گراد برای آن قابل تحمل است.
- وزن آن سبک است و قابلیت نفوذ روی انواع سطوح را دارد.
انواع چسب کاشی
انواع مختلفی از چسب کاشی تولید و تهیه می‌شوند که پر کاربرد ترین چسب کاشی در ساختمان شامل چسب پودری، چسب خمیری، چسب بتن، چسب بندکشی و رزین هستند که از آن‌ها برای چسباندن انواع کاشی، سرامیک و پرسلان استفاده می‌شود. که نوع پودری آن رایج‌ترین نوع است و کاربرد چسب کاشی ساختمان زیاد است.
- چسب پودری بر پایه سیمان تقویت شده با پلیمر است. چسب خمیری بر پایه رزین اکریلیک، غلظت دهنده و مواد معدنی است و این نوع کاربرد چسب کاشی در ساختمان بسیار زیاد است.
- چسب کاشی خمیری برای چسباندن سنگ‌های آنتیک طبیعی و مصنوعی، کار کردن روی دیوار پیش ساخت و ترمیم کاشی‌ها کاربرد دارد. این نوع چسب به علت مواد شیمیایی به کار رفته در آن قدرت چسبندگی بیشتری دارد و به همین علت در چسباندن پنل‌های دکوری و عایق‌های صوتی و حرارتی نیز به کار می‌رود.
- چسب کاشی اپوکسی از نوع چسب‌های خمیری است که مقاومت حرارتی خوبی دارد و مواد شیمیایی در آن نفوذ نمی‌کند. از ترکیب رزین اپوکسی و مواد سخت‌کننده و چسبنده آماده شده است. کار نصب و آماده‌سازی آن بسیار راحت است و با حداقل نفرات قابل انجام است. قیمت آن نسبت به سایر انواع چسب‌ها بالاتر است.
- چسب لاتکس و اکریلیک قدرت چسبندگی بالایی دارد و در دیوارهای عمودی و چسباندن سرامیک از آن استفاده می‌شود.
- چسب ماستیک از قدیمی‌ترین چسب‌های موجود در بازار است که برای چسباندن سرامیک و کاشی از آن استفاده می‌شود. در اتصال ظروف چینی و شیشه‌ای نیز از چسب ماستیک می‌توان استفاده نمود.
تولید چسب کاشی در ایران
کشور ایران به علت دسترسی مناسبی که به منابع طبیعی و معادن مختلف دارد، یکی از بهترین تولیدکنندگان چسب کاشی در خاورمیانه است. برای تولید انواع کاربرد چسب کاشی در ساختمان در ایران از سیلیس با کیفیت استخراج شده از معدن استفاده می‌شود که برای مصارف داخلی و صادرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چسب‌ها تحت آزمایش‌های متنوعی قرار می‌گیرند و مورد تأیید استانداردهای جهانی هستند.
مراحل نصب کاشی با چسب در ساختمان
مرحله اول: آماده‌سازی سطح
کاشی باید روی بستری که از لحاظ ساختاری سالم است نصب شود. برای نصب چسب کاشی سطح مورد نظر باید تمیز صاف و خشک باشد و عاری از هر گونه رطوبت، گرد و غبار، کف صابون، موم، چربی و ... باشد. اگر سطح مورد نظر آسفالت و قیرگونی است به ابتدا روی آن یک لایه پرایمر زده شود و سپس می‌توان از چسب کاشی استفاده نمود. نواحی آسیب دیده، شل یا ناهموار باید تعمیر، وصله و تراز شود. تمام قالب‌ها، تزئینات، لوازم خانگی و ... را که ممکن است در نصب اختلال ایجاد کنند را بردارید. ممکن است برای سر خوردن کاشی‌ها، نیاز شود که پایه‌های درب بریده شوند.
مرحله دوم: چیدمان
هنگام کاشی‌کاری دیوارها، وان‌ها یا قسمت‌های دوش، با پیدا کردن نقطه مرکزی دیوار شروع کنید. از یک سطح برای کشیدن یک خط شاقول در مرکز دیوار استفاده کنید. یک ردیف کاشی شل را در پایین دیوار از خط مرکزی تراز کنید و اتصالات یکنواختی بین کاشی‌ها باقی بگذارید.
مرحله سوم: تنظیم کاشی
تنوع در سایه و بافت یکی از ویژگی‌های ذاتی کاشی و سرامیک است. برای جلوه‌‌ای ترکیبی، کاشی‌های چند کارتن را همانطور که تنظیم می‌کنید مخلوط کنید. استفاده از چسب مناسب برای یک بستر (سطح) خاص به منظور اطمینان از چسبندگی مناسب بسیار مهم است. قبل از تنظیم کاشی‌های خود، چسب مناسب را انتخاب کنید.
هنگامی‌که چسب مناسب را انتخاب کردید، قبل از استفاده، تمام دستورالعمل‌ها و اقدامات احتیاطی روی بسته را مطالعه کنید. مقدار کمی از چسب را طبق دستورالعمل روی بسته مخلوط کنید. فقط به اندازه‌ای مخلوط کنید که ظرف 30 دقیقه استفاده شود. چسب‌های کاشی دیواری از پیش مخلوط شده را می‌توان مستقیماً از قوطی بدون اختلاط اعمال کرد. نوع مناسب ماله (V یا بریدگی مربعی) و اندازه مناسب (عمق بریدگی‌ها) را برای نوع کاشی مورد نظر خود تعیین کنید. برای توصیه به بسته مواد تنظیم مراجعه کنید. کاربرد چسب کاشی در ساختمان به این صورت است که ابتدا باید مقدار مناسبی از آن را با آب ترکیب نمایید و پس از اینکه خوب مخلوط شدند آن را با کمک ماله روی سطح بکشید. معمولاً برای هر متر مربع حدود 4 کیلوگرم چسب کاشی لازم است.
مرحله چهارم: اتصالات نهایی
قبل از تزریق درز، کاشی باید به خوبی تنظیم شود تا از شکستن پیوند جلوگیری شود. برای تعیین زمان دقیق به بسته‌بندی چسب کاشی خود مراجعه کنید. به‌طور کلی، قبل از تزریق باید حدود 24 ساعت صبر کنید. رنگ دوغاب انتخابی خود را تعیین کنید. برای بهترین نتیجه، مختصات رنگ با کاشی را انتخاب کنید. دوغاب اضافی را بلافاصله با لبه شناور از سطح جدا کنید. شناور را با زاویه 90 درجه کج کنید و آن را به‌صورت مورب روی کاشی‌ها خراش دهید. روند فشرده‌سازی را ادامه دهید، سپس مقدار اضافی را بتراشید، تا زمانی که تقریباً 30 دقیقه دوغاب بزنید یا زمانی که مخلوط شروع به سفت شدن کرد.
چند نکته درمورد کاشی کاری
- در سطوحی که رطوبت بالایی دارد نیاز به استفاده از مقدار بیشتری چسب است و زمان خشک شدن چسب نیز طولانی‌تر خواهد شد.
- در استفاده از چسب خمیری و کاربرد چسب کاشی در ساختمان باید دقت شود از آنجایی که در این چسب از مایعات پلیمری استفاده شده است باید قبل از استفاده بین سطح کار و چسب عایق رطوبتی ایجاد شود. وجود این عایق مانع جذب شدن رطوبت در سطح کار می‌شود. اگر سطح سیمانی است باید روی آن را آب پاشی نمود تا مانع جذب شدن مایعات پلیمری در سطح کار شود. در سطوح کچی نیز نیاز است از یک روز قبل روی سطح به‌طور کامل با پرایمر پوشانده شود و سپس چسب کاری انجام شود. همچنین خمیر چسب نباید در معرض هوا قرار گیرد و از نور خورشید نیز باید به دور باشد.
- قبل از شروع کار دمای محیط را چک کنید، دمای خیلی سرد ممکن است کار را با مشکل مواجه کند. بنابراین در روزهای خیلی سرد بهتر است کاشی‌کاری نمای بیرونی یا حیاط را انجام ندهید.
- کاشی‌ها را با شانه مستقیم نصب کنید. حرکات دایره‌ای و لقمه‌ای باعث پایین آمدن استحکام کار می‌شوند و ممکن است پس از پایان کار، کاشی بر اثر ضربه ترک بخورد یا بشکند.
- برای ایجاد چسبندگی بهتر، می‌توانید چسب کاشی را با مقداری بتن مخلوط کنید. ضخامت مناسب کاربرد چسب کاشی در ساختمان بین 1 تا 6 میلی‌متر است.
انواع کاربردهای چسب کاشی در ساختمان
ویژگی مهم ضد آب بودن چسب کاشی باعث می‌شود که استفاده از آن در مکان‌هایی که مرطوب هستند بسیار مورد توجه باشد. کاشی‌کاری دیوار و کف سرویس بهداشتی و حمام، سرامیک کاری آشپزخانه و کف و دیواره‌های استخر از مهمترین کاربردهای چسب کاشی در ساختمان است. همچنین چسب کاشی برای چسباندن سرامیک به سطوح بیرونی، نما و حیاط ساختمان نیز مناسب است.
چسب کاشی مقاومت دمایی خوبی نیز دارد و از آن در مناطق گرمسیری و مکان‌هایی که درجه حرارت بالا است استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال نانوایی‌ها، طباخی‌ها، آشپزخانه رستوران‌ها و شهرها و مناطق گرم مثال‌هایی از این قبیل هستند.
چسب کاشی اپوکسی مقاومت بالایی دارد و لرزه‌گیر است، از این نوع چسب در دیوارها و سطوح عمودی و چسباندن سنگ‌های مرمر، گرانیک و انواع کاشی و سنگ‌های سنگین با وزن بالا استفاده می‌شود.
مقایسه چسب کاشی پودری و چسب کاشی خمیری
این دو نوع چسب کاشی در ساختمان، از لحاظ فرمولاسیون و نحوه ساخت تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. البته در بعضی موارد به علت استفاده از مواد پلیمری در تولید چسب کاشی خمیری، این نوع چسب خاصیت چسبندگی بالاتری دارد. تنها تفاوت چسب پودری و خمیری در نحوه مصرف این دو است. چسب خمیری نیازی به آماده‌سازی پیش از مصرف ندارد، در صورتی که قبل از استفاده از چسب پودری باید آن را آماده نمود. در نهایت کاشی کار با توجه به بحث کاربرد چسب کاشی در ساختمان هر کدام از این چسب‌ها را که برای مکان مورد نظر مناسب‌تر است انتخاب می‌نماید.
چسب کاشی با چسب سنگ چه تفاوتی دارد؟
از آنجایی که امروزه استفاده از انواع سنگ‌های طبیعی و مصنوعی در ساختمان‌سازی کاربرد زیادی دارد لازم است به تفاوت چسب سنگ و چسب کاشی توجه شود تا از لحاظ کاربردی با یکدیگر اشتباه گرفته نشودند. همانطور که پیش‌تر بیان شد چسب کاشی از سیمان پرتلند غیرآلی، ماسه ریز شده و ترکیباتی مانند کربنات سدیم ساخته می‌شود و پیش از مصرف با مقدار مشخصی آب ترکیب می‌شود تا آماده چسبکاری شود. اما چسب سنگ شامل محصولات سیمانی، پلیمرها و افزونه‌های شیمیایی است. برای استفاده از چسب سنگ باید از سخت‌کننده استفاده کرد. پیش از مصرف، چسب سنگ و سفت‌کننده‌ای مانند بنزن پروکسید را در میکسر می‌ریزند تا خوب با هم مخلوط شوند و بعد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چسب سنگ برای اتصال قطعات سنگی، فلزی و سیمانی استفاده می‌شود. بیشترین کاربرد چسب سنگ در نمای ساختمان است و قطعات گرانیتی را به وسیله این چسب به هم متصل می‌کنند. چسباندن سنگ در راه پله‌ها، نصب کاشی ضداسید و آجرکاری نیز سایر کاربردهای چسب سنگ هستند. شناخت چسب سنگ از این جهت مهم است که با کاربرد چسب کاشی در ساختمان اشتباه گرفته نشود.
تشخیص چسب کاشی اصل و تقلبی
اگر چسب کاشی اصل نباشد و کیفیت قابل قبولی نداشته باشد ممکن است خوب نچسبد و استحکام قابل قبولی ایجاد نکند. به همین دلیل در هنگام تهیه برای کاربرد چسب کاشی در ساختمان باید از اصل بودن محصول اطمینان حاصل نمود. به برچسب نام محصول دقت کنید که پسوند یا پیشوند اضافی نداشته باشد. بعضی نام‌های معتبر و شناخته شده هستند که ده‌ها مدل کپی آن‌ها در بازار موجود است و تنها تفاوت این است که به‌نام برند اصلی چند کلمه افزوده‌اند و این محصولات کپی اصلاً کیفیت جنس اصل را ندارند.
آیا می‌توان از چسب کاشی به جای دوغاب استفاده کرد؟
قبل از اینکه به این سؤال پاسخ دهیم، بهتر است تفاوت‌های بین این دو را مورد بحث قرار دهیم. همانطور که بیان شد، نصب کاشی در ساختمان چندین مرحله دارد. چسب کاشی، کاشی‌ها را کنار یکدیگر روی زمین یا دیوار محکم می‌کند و ماده‌ای که خطوط بین کاشی‌ها پر می‌کند، دوغاب است. دوغاب نوعی ملات است که برای پر کردن شکاف بین هر کاشی استفاده می‌شود. در بیشتر موارد، دوغاب بر پایه سیمان است و بیشتر به سه شکل تقسیم می‌شود که سمباده، اپوکسی و سمباده نشده هستند. دوغاب از لحاظ ظاهری پیوستگی بین کاشی‌ها ایجاد می‌کند. همچنین به جلوگیری از تجمع باکتری‌ها و کپک‌ها کمک می‌کند. دوغاب‌ها در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها موجود هستند. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با کاشی‌های مربوطه برای پروژه‌های مختلف مطابقت داشته باشند.
برخی از اشکال چسب و دوغاب فقط برای کاربرهای خاصی هستند. دوغاب‌های به خصوصی برای حمام و سایر مکان‌های مرطوب ساخته می‌شود، در حالی که سایر اشکال کاربرد عمومی‌تری دارند. لازم به ذکر است، اگرچه برخی از مواد ممکن است بین چسب کاشی و دوغاب مشترک باشد، اما به هیچ‌وجه قابل تعویض نیستند و نمی‌توان از آن‌ها به جای یکدیگر استفاده کرد. اگر می‌خواهید کف و دیوارهای شما عالی به نظر برسند و مادام العمر دوام داشته باشند مهم است که چسب مناسب و دوغاب مناسب را برای چیدن و کاربرد کاشی در ساختمان‌های خود انتخاب کنید.
در این مقاله با کاربرد چسب کاشی در ساختمان، ویژگی‌ها و انواع مختلف آن آشنا شدیم. دربازار امروز مدل‌های زیادی از چسب کاشی موجود است که باتوجه به کاربرد آن می‌توانید آن را تهیه کنید. برای هر یک از این‌ها، دستور پخت متفاوت، نسبت‌های مختلف مخلوط و کیفیت متفاوتی از مواد وجود خواهد داشت. چسب‌های کاشی در محکم کردن کاشی‌های شما روی سطح بسیار مهم هستند. با این حال، هنگام خرید لوازم کفپوش، پیدا کردن کاشی‌های مناسب برای کف به شما کمک می‌کند تا پروژه خود را با موفقیت به پایان برسانید. چسب‌های کاشی در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی بهبود یافته‌اند. چه بخواهید از ماستیک، ملات نازک، چسب اپوکسی یا لاتکس استفاده کنید، یک فرآیند موفقیت‌آمیز کاشی‌کاری کف کاشی‌های شما را برای مدت طولانی ایمن می‌کند.